Η υπερμελάγχρωση είναι μια συνήθης κατάσταση, η οποία, όπως λέει και το όνομά της, κάνει ορισμένα σημεία του δέρματος να φαίνονται πιο σκούρα, και κατά συνέπεια δημιουργεί σημάδια, αυτά που εμείς αποκαλούμε πανάδες. Οι πανάδες τείνουν να εμφανίζονται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος (ή και σε όλο το σώμα), οι αποχρώσεις τους ποικίλλουν από ροζ, ερυθρό, ανοιχτό/σκούρο καφέ και μαύρο και επηρεάζουν άτομα κάθε φυλής και εθνικότητας και κάθε τύπο επιδερμίδας.
Οι καφέ κηλίδες χαρακτηρίζονται από τους δερματολόγους ως τοπική υπερμελάγχρωση. Αυτή προκύπτει λόγω ποικίλων ενδογενών και εξωγενών παραγόντων: μόλυνση, υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ηλικία, εγκυμοσύνη, σημάδια ακμής, ορμονικές ανισορροπίες, γενετική προδιάθεση. Ανάμεσα στα βασικά αίτια της υπερμελάγχρωσης βρίσκεται η παραγωγή μελανίνης, μιας και η μελανίνη είναι υπεύθυνη για τις καφέ κηλίδες που εμφανίζονται στην επιδερμίδα μας.
Η μελανίνη παίζει σημαντικό ρόλο στον καθορισμό της απόχρωσης της επιδερμίδας μας. Οι UV ηλιακές ακτίνες συνιστούν έναν από τους πιο δυναμικούς παράγοντες, υπεύθυνους για την παραγωγή μελανίνης. Αυτές διεισδύουν βαθιά μέσα στην επιδερμίδα, συγκεντρώνοντας μελανίνη στην επιφάνειά της κατά τη διάρκεια μιας διαδικασίας 4 βημάτων, που ονομάζεται μελανογένεση. Τα γεμάτα μελανίνη κύτταρα χρωματίζουν το εξωτερικό στρώμα της επιδερμίδας και σταδιακά εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια της φυσιολογικής ανανέωσης των κυττάρων του δέρματος. Ωστόσο, κάποιες φορές μερικά μελανοκύτταρα δεν σταματούν να δημιουργούνται και εξακολουθούν να εκκρίνουν συνεχώς μεγάλες ποσότητες μελανίνης. Οι ασυνήθιστα μεγάλες ποσότητες μελανίνης διανέμονται ανομοιόμορφα στην επιφάνεια του δέρματος και συσσωρεύονται σε πιο σκούρες, διάσπαρτες κηλίδες υπερμελάγχρωσης.
Είδη Υπερμελάγχρωσης
- Μέλασμα
Το μέλασμα είναι συνήθως πιο γνωστό ως “μάσκα εγκυμοσύνης”, μιας και συνήθως εμφανίζεται σε γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία τεκνοποίησης, πιο συχνά μετά την εγκυμοσύνη. Τα συμμετρικά σημάδια με το ακανόνιστο, αλλά καθορισμένο περίγραμμα μοιάζουν με μάσκα που εντοπίζεται στα εκτεθειμένα στον ήλιο, πρόσωπο και λαιμό. η δυσχρωμία είναι πάντα πιο ορατή κατά τη διάρκεια έκθεσης ή μετά την έκθεση στον ήλιο και η επιμονή της – συχνά διαρκεί χρόνια – είναι αληθινό πρόβλημα.Στους παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης μελάσματος συμπεριλαμβάνονται το γενετικό υπόβαθρο, η έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία και ορατό φως, οι ορμόνες κατά τη διάρκεια εγκυμοσύνης ή θεραπείας, συγκεκριμένες ενδοκρινολογικές νόσοι (θυροειδής, διαταραχές ωοθηκών) καθώς και κάποιες φαρμακευτικές αγωγές (π.χ. φάρμακα κατά της επιληψίας) μπορούν επίσης να προκαλέσουν μέλασμα. - Μεταφλεγμονώδης Υπερμελάγχρωση
Στην περίπτωση αυτή, η υπερμελάγχρωση έχει ακαθόριστα και ακανόνιστα περιγράμματα που εμφανίζονται έπειτα από δερματικές αλλοιώσεις και ερεθισμούς.Ποικίλα αίτια μπορούν να προκαλέσουν μεταφλεγμονώδη υπερμελάγχρωση, από έναν συνηθισμένο τραυματισμό, κάψιμο ή τσίμπημα εντόμου μέχρι δερματολογικές διαδικασίες όπως θεραπεία με laser ή δερμοαπόξεση. Ενδέχεται επίσης να προκύψει μετά από μόλυνση ή φλεγμονώδες εξάνθημα όπως η ακμή, έκζεμα από επαφή ή ατοπική δερματίτιδα. Μεταφλεγμονώδης υπερμελάγχρωση μπορεί επίσης να προκύψει από αντιδράσεις δυσανεξίας σε υπερβολικά επιθετικά καλλυντικά προϊόντα ή μετά από χημική απολέπιση.Άντρες και γυναίκες όλων των ηλικιών και όλων των τύπων δέρματος υποφέρουν από μεταφλεγμονώδη υπερμελάγχρωση, ωστόσο παρατηρείται συχνότερα και σε σοβαρότερη μορφή στις σκουρόχρωμες επιδερμίδες. - Κηλίδες από τον ήλιο
Είναι γνωστές ως φακίδες, πανάδες και σημάδια γήρανσης. Αυτά τα υπερμελαγχρωματικά σημάδια εμφανίζονται στα εκτεθειμένα στον ήλιο μέρη του σώματος, όπως τα χέρια, οι ώμοι, το στήθος και το πρόσωπο. Αυξάνονται σε μέγεθος και αριθμό με την πάροδο του χρόνου.Αν και οφείλονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (σε αντίθεση με τις ρυτίδες, που οφείλονται σε γενετικούς), συχνά συνδέονται με ηλιακά εγκαύματα και εποχική έκθεση στον ήλιο σε νεαρή ηλικία. - Τριβή & Ευαίσθητες περιοχές
Η υπερμελάγχρωση ενδέχεται ακόμη να εμφανιστεί σε περιοχές όπου η τριβή, η αποτρίχωση και τα ρούχα μπορεί να προκαλέσουν με την πάροδο του χρόνου δυσχρωμία, όπως στους αγκώνες, στα γόνατα, στις μασχάλες και στην περιοχή του μπικίνι.
Η υπερμελάγχρωση συνήθως δεν προκαλεί περαιτέρω συμπτώματα. Σε άλλη περίπτωση, απευθυνθείτε στο δερματολόγο σας.
Για τη διάγνωση της υπερμελάγχρωσης, ο γιατρός μπορεί:
- να ζητήσει να μάθει το ιστορικό σας, καθώς και αν λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή
- να εξετάσει το δέρμα σας (είτε φυσικά ή κάτω από υπεριώδες φως)
- να ζητήσει εξετάσεις αίματος για τον έλεγχο των βιταμινών, των ορμονών, του σιδήρου καθώς και τη λειτουργία του θυρεοειδούς
- να κάνει λήψη ενός δείγματος για βιοψία (για έλεγχο ανωμαλιών στα κύτταρα της επιδερμίδας)
Πρόληψη & Θεραπεία
Ανάλογα με τα αίτια της υπερμελάγχρωσης, μερικές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να βοηθήσουν είναι:
- η καθημερινή χρήση αντηλιακού και η αποφυγή της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο
- η διακοπή φαρμακευτικών αγωγών που την προκαλούν
- η επαρκής πρόσληψη βιταμινών
Επιπλέον, υπάρχουν και τοπικές θεραπείες και κρέμες που περιέχουν ένα (ή και περισσότερα) από τα παρακάτω συστατικά:
- azelaic acid
- glycolic acid (AHA)
- salicylic acid
- corticosteroids
- hydroquinone
- niacinamide (βιτ. Β3)
- βιτ. C
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: τη σειρά προϊόντων Melascreen της Ducray, κατά των πανάδων.
Η υπερμελάγχρωση είναι μια χρόνια και συνηθισμένη πάθηση, με περιόδους έξαρσης και ηρεμίας. Η προστασία της επιδερμίδας από τον ήλιο και η φροντίδα της με καθαρισμό, απολέπιση και ενυδάτωση μπορούν να φανερώσουν την πιο υγιή της όψη.
ΕΔΩ μπορείτε να δείτε όλα τα προϊόντα για τις πανάδες/κηλίδες και να διαλέξετε αυτό που σας ταιριάζει.